ضمن اینکه از نظر شکل ظاهری، استاندارد تولید و فاکتورهایی از این دست نیز تفاوتهایی بین نبشی و ناودانی وجود دارد. نکته مهمی که در زمان خرید نبشی و مقایسه قیمت آن با قیمت ناودانی باید به آن توجه کنید؛ همین تفاوتهاست. برای آشنایی بیشتر با تفاوت بین نبشی و ناودانی توصیه میکنیم که این مقاله را تا انتها بخوانید.
نبشی چیست؟
نبشی نوعی سازه فولادی است که هم به صورت تنها و هم به صورت ترکیبی با سایر مصالح در صنعت ساختمانسازی از آن استفاده میشود. این محصول پرکاربر فولادی از نظر ظاهری از دو بخش تشکیل شده است. در واقع نبشی با عمود کردن دو قطعه مستطیلی بر هم با طولهای 6 و 12 متر و ضخامتهای 3 تا 35 میلیمتر ساخته میشود. یکی از اصلیترین فاکتورهایی که روی قیمت نبشی و کابردهای آن تاثیر میگذارد؛ وزن محصول است. در کنار وزن، روش تولید نبشی نیز میتواند تعیینکننده کاربرد و قیمت آن باشد.
بیشتر محصولاتی که در حال حاضر در بازار به عنوان نبشی فروخته میشوند از استیل، آلومینیوم، پلیمرهایی مانند پلی اتیلن، پیویسی و... ساخته میشوند. نکته حائز اهمیت این است که استیل به کار رفته در تولید نبشی بیشتر از آلیاژهای 302 و 304 است. این آلیاژها خواص مکانیکی بسیار خاصی مانند ضد رنگ بودن دارند که آنها را برای تولید محصولی به نام نبشی مناسب میسازند.
آشنایی با کاربردهای نبشی
حال که با شکل ظاهری نبشی آشنا شدید؛ بهتر است کاربردهای این محصول در صنعت ساختمان را نیز بدانید. اصلیترین کاربردهای نبشی عبارتند از:
اتصال پلها به ستونها
اتصال تیر آهن به بیمهای باربر اتصال ستونها به صفحات فونداسیون
اتصالات سادهتر مانند اتصال نبشی جان، اتصال نیم گیردار و گیردار استفاده به عنوان ستون در صنعت ساختمان
تولید انواع خرپا ساخت سقف کرمیت برای بال بالایی تیرچه
همانطور که مشاهده میکنید؛ از نبشی میتوان در بخشهای مختلف یک ساختمان به خصوص به عنوان ابزاری برای برقراری اتصالات مختلف استفاده کرد.
ناودانی چیست؟
ناودانی در واقع یک پروفیل تو خالی است که بیشتر در صنعت ساختمان از آن استفاده میشود. این پروفیل پرکاربرد از یک جان و دو بال تشکیل شده و از نظر ظاهری و روش تولید تقریبا شبیه به نبشی است و طبق استانداردهای همان نیز تقسیمبندی میشود. به طور کلی ناودانیها در بازار به دو دسته ساده و مشبک تقسیم میشوند. روی سطح ناودانیهای مشبک که بیشتر با ورق گرم گالوانیزه ساخته میشود؛ سوراخهایی وجود دارد. به همین خاطر نیز به این محصول ناودانی مشبک گفته میشود. از طرفی کاربرد ناودانی مشبک سادهتر است. در نقطه مقابل این پروفیلها، ناودانی ساده وجود دارد که از ورق گرم تهیه شده و فقط در صورت لزوم گالوانیزه میشود. همانطور که از نام این محصول مشخص است؛ سطح روی ناودانی ساده مشبک نیست و سوراخی روی آن وجود ندارد.
علاوه بر شکل ظاهری سطح ناودانی، از جنبههای دیگر نیز میتوان ناودانی را دستهبندی کرد. یکی از جنبههای مهمی که این محصول را بر اساس آن طبقهبندی میکنند؛ شکل شماتیک محصول است. اگر در محصول بالها با هم موازی باشند و تولید طبق استاندارد UPE انجام شده باشد؛ به خروجی خط تولید ناودانی U گفته میشود. اما وقتی بالهای محصول حالت مخروطی باشند به آن ناودانی C گفته میشود. معمولا ارتفاع بالها در انواع ناودانی بین 30 تا 400 میلیمتر است و این محصول در سایزهای مختلفی از جمله 8، 10، 12، 14 و 16 تولید میشود. اصلیتری نکتهای که باید در مورد تفاوت نبشی و ناودانی بدانید این است که این دو محصول از نظر ظاهر، جنس، اجزا و استاندارد تولید با هم تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها بیشتر پرداختهایم.
آشنایی با کاربردهای ناودانی
از ناودانی نیز مانند نبشی در صنایع مختلف استفاده میشود. مهمترین کاربردهای ناودانی عبارتند از:
تولید ماشینآلات
ساخت انواع چهارچوب ترمیم بناهای تاریخی و معماری
تولید سازههای ساختمانی تولید تجهیزات صنعتی
ساخت انواع تشکیلات دریایی
تفاوتهای نبشی و ناودانی از نظر شکل ظاهری
گرچه هم ناودانی و هم نبشی هر دو پروفیل هستند؛ اما از نظر ظاهری تفاوتهای زیادی با هم دارند که معمولا منجر به تغییر کارایی محصول میشوند. اصلیترین تفاوت ظاهری این دو پروفیل، شکل سطح مقطع آنهاست که برای هر کدام از آنها کاملا منحصربهفرد است. به طور کلی پروفیلها را در صنعت تولید انواع مقاطع فولادی، بر اساس شکل ظاهری نامگذاری میکنند. به همین خاطر نبشی Angle bar به محصولی گفته میشود که یک میله زاویهدار دارد. نبشی و ناودانی به دلیل شباهت آنها به حرف انگلیسی یو U-Bar تعیین شده است. علاوه بر این، ناودانی به دلیل اینکه در گذشته بیشتر برای ساخت شبکه آبروی پشت بام کاربرد داشت؛ به این نام شهرت دارد.
با این وجود اولین و مهمترین تفاوت نبشی و ناودانی، شکل ظاهری محصول است. اما با وجود این تفاوت ظاهری در برخی از پروژههای ساختمانی میتوان با برش ناودانی از روی خط محوری جان، به دو عدد نبشی دسترسی پیدا کرد. نکته جالب در صنعت ساختمان این است که هر زمان به پروفیل خاصی نیاز باشد؛ میتوان با برش و ایجاد تغییر در سایر محصولات، به محصول مورد نظر رسید و از آن در ساختمان استفاده کرد و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. البته در برخی از مواقع که مهندسین ناظر، استفاده از نوع فابریک پروفیل را در سازه الزامی بدانند؛ نمیتوان از این شیوه برای دستیابی به محصول مورد نظر استفاده کرد. به عنوان مثال با استفاده از تیرآهن آیپی میتوان به راحتی سه پری تهیه کرد. اما اگر مهندسان استفاده از نوع فابریک این محصول را الزامی بدانند؛ این شیوه دیگر کاربرد ندارد.
تفاوتهای نبشی و ناودانی از نظر جنس بدنه
متریالی که در ساخت این دو محصول استفاده میشود یکی از نقاط تمایز آنهاست. درست است که وقتی صحبت از نبشی میشود؛ همه ما ناخودآگاه به فکر نبشی آهنی میافتیم؛ اما این محصول از انواع و اقسام متفاوتی تشکیل شده است که از نظر کاربرد، جنس بدنه و شکل زاویه با هم تفاوتهایی دارند. از نبشی گالوانیزه، نبشی پلاستیکی و نبشی امدیاف میتوان به عنوان انواع نبشی در کنار نبشی آهنی یاد کرد. این موضوع در مورد ناودانی صادق نیست. در واقع بیشتر ناودانیهای موجود در بازار از جنس آهن هستند و تنوع بیشتر این محصول مربوط به نوع فلزی است که در ساخت آن مورد استفاده قرار گرفته است.
تفاوتهای نبشی و ناودانی از نظر اجزاء
در صنعت تولید این محصولات عموما برای تشخیص بهتر مقاطع فلزی، برای نامگذاری از اجزای محصول استفاده میشود. این شیوه نامگذاری از نظر مهندسی کاملا منطقی است و باعث میشود که مصرفکننده محصولی مناسب با نیازهای خود را خریداری کند. به عنوان مثال جان و بال که دو جزء اصلی در ساختاری مانند ناودانی هستند؛ هر کدام به یک ویژگی در محصول اشاره دارند. جان عضو مقاوم در برابر نیروهای کششی است و بال نیز عضوی است که بیشتر در برابر نیروهای خمشی و برشی از خود مقاومت نشان میدهد. همانطور که میدانید؛ بخش میانی ناودانی که بال بر آن عمود میشوند جان نام دارد. به غیر از ناودانی و نبشی، برای سایر مقاطع فولادی مانند تیر آهن نیز از همین شیوه نامگذاری استفاده میشود. جان در تیر آهن به بخش میانی گفته میشود که برای مقاومت در برابر نیروی کششی طراحی شده و عضو باربر در این محصول به حساب میآید.
نبشی و ناودانی بر اساس اجزاء تشکیلدهنده تفاوتهایی با یکدیگر دارند. در نبشی بر خلاف ناودانی بخشی به نام جان وجود ندارد. اما معمولا بر اساس شیوه مورد استفاده از این محصول در سازه، یک بال آن به عنوان جان در نظر گرفته میشود. این در حالی است که در ناودانی یک جزء اختصاصی به نام جان وجود دارد که در محاسبات مهندسی و طراحی از آن استفاده میشود.
از نظر بال نیز این دو محصول با هم متفاوت هستند. در طراحی بدنه نبشی دو بال در نظر گرفته میشود که بسته به نوع محصول، ابعاد آنها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال نبشی بال نامساوی به نبشی گفته میشود که ابعاد دو بال آن با یکدیگر یکسان نیست. این در حالی است که در طراحی و ساخت ناودانی چیزی به نام بالهای نامساوی وجود ندارد.
تفاوتهای نبشی و ناودانی از نظر استاندارد ساخت
آخرین و فنیترین تفاوت بین نبشی و ناودانی، استانداردی است که این محصولات بر اساس آنها ساخته میشوند. معمولا برای تولید نبشی از استاندارد BS EN 10056 پارت اول و دوم و استاندارد DIN 1022 استفاده میشود. اما ناودانیها بر پایه استاندارد BS EN 10279 و DIN1026 تولید میشوند.
آیا شباهتی بین نبشی و ناودانی وجود دارد؟
علیرغم وجود تفاوتهایی که برای این دو محصول ذکر کردیم؛ شباهتهای میان آنها سبب میشود که در بازار آهن، حتی افراد متخصص نیز نام ناودانی و نبشی را زیاد در کنار هم به کار ببرند. مهمترین شباهتهایی که بین این دو مقطع فولادی وجود دارد عبارتند از:
هر دوی این محصولات، از دسته پروفیلهای ساختمانی باز هستند.
هم شکل سنگین و هم شکل سبک آنها برای عرضه در بازار وجود دارد. روش تولید این دو محصول معمولا یکسان است. در اکثر کارخانهها، از روش فابریک از طریق نورد گرم و روش پرسی از طریق شکلدهی سرد برای تولید این محصولات استفاده میشود.
در کارخانههایی که هر دو محصول را تولید میکنند؛ معمولا از همان شیوهای که نبشی را میسازند برای تولید ناودانی استفاده میشود. مثلا اگر نبشیهای تولیدی یک کارخانه خاص به شیوه فابریک تولید شود؛ ناودانیها نیز در آن کارخانه با استفاده از همین شیوه تولید میشوند.
چند نکته مهم برای خرید نبشی و ناودانی
اکثر کارشناسان و افراد متخصص در زمینه ساخت و استفاده از انواع نبشی و ناودانی معتقدند که یک خرید عالی زمانی محقق میشود که نکات زیر در آن لحاظ شود:
از آنجایی که تنوع بالایی از این محصولات در بازار وجود دارد؛ قبل از خرید باید نیاز خود و مشخصات فنی هر محصول را شناسایی کنید.
کیفیت نبشی تاثیر زیادی روی کارایی و مقاومت آن دارد. یکی از راههای تشخیص کیفیت، بررسی سطح محصول است. بنابراین در زمان تحویل نبشی حتما دقت کنید که سطح آن صاف و کاملا تمیز باشد و هیچگونه پوستهای روی آن وجود نداشته باشد. همیشه نبشی را بر اساس نوع عملکرد مورد انتظار خود از محصول انتخاب کنید. همانطور که میدانید؛ نبشیها به دو دسته بال مساوی و بال نامساوی تقسیم میشوند. در نبشیهای بال مساوی دو ضلع بر هم عمود هستند و از نظر اندازه با هم برابرند. اما در نبشی بال نامساوی، دو ضلع اندازههای برابری ندارند و نمیتوان از آن به جای نبشی بال مساوی استفاده کرد.
نبشیها را با حرف L در کنار یک عدد نمایش میدهند. این عدد نشاندهنده اندازه ضلع محصول است. به عنوان مثال اگر روی بدنه محصولی کلمه L20 نوشته شده باشد؛ یعنی این نبشی از نوع بال مساوی است که اندازه هر ضلع آن 20 میلیمتر است. بنابراین زمان خرید، محصولی را انتخاب کنید که مهندس ساختمان به شما توصیه کرده است.